Wat betekent de EU-strategie voor duurzame en circulaire textiel voor mode- en lifestylemerken?
De Europese Green Deal is een van de meest omvangrijke politieke programma's van de EU van de afgelopen jaren, en het heeft belangrijke gevolgen voor mode- en lifestylemerken. De Green Deal bestaat uit een reeks beleidsvoorstellen die in 2019 voor het eerst door de Europese Commissie zijn ingediend en richt zich op het stimuleren van duurzaamheid en circulariteit in alle sectoren. Wat betekent dit voor mode- en lifestylemerken die actief zijn in de EU en daarbuiten?
Wat is de strategie van de EU voor duurzame en circulaire textiel?
De textielindustrie wordt steeds kritischer bekeken op haar sociale en milieueffecten. In de EU is textielconsumptie nu gemiddeld de op drie na grootste veroorzaker van milieu- en klimaatveranderingsimpact - en de op twee na grootste veroorzaker van water- en landgebruikimpact vanuit een mondiaal levenscyclusperspectief.[1] Momenteel wordt er ongeveer 12 kg textielafval per persoon per jaar geproduceerd en wordt slechts 22% van het textielafval ingezameld voor hergebruik of recycling.[2] Om deze problemen aan te pakken heeft de Europese Unie een strategie voor duurzame en circulaire textiel voorgesteld. Het doel hiervan is om "de EU te helpen bij de overgang naar een klimaatneutrale, circulaire economie waarin producten duurzamer, herbruikbaar, repareerbaar, recyclebaar en energie-efficiënter zijn".[3] De belangrijkste principes zijn:
a. Verlengen van de levensduur van textielproducten
b. Verplichte eisen voor ecologisch ontwerp invoeren
c. De vernietiging van onverkocht of geretourneerd textiel stoppen
d. Harmonisatie van EU-regels voor uitgebreide producenten-verantwoordelijkheid voor textiel
e. Hergebruik en recycling aanmoedigen
[1] EU-strategie voor duurzaam textiel (2022) Europese Commissie. Beschikbaar op: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12822-EU-strategy-for-sustainable-textiles_en
[2] Kaderrichtlijn afvalstoffen: Raad start besprekingen over herziening (2024) Raad van de EU. Beschikbaar op https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/06/17/waste-framework-directive-council-set-to-start-talks-on-its-revision/
[3] EU-strategie voor duurzaam textiel (2022) Europese Commissie. Beschikbaar op: https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12822-EU-strategy-for-sustainable-textiles_en
Hoe neemt de EU wetten aan?
De Europese Commissie (EC) kan dergelijke initiatieven naar voren brengen door middel van verordeningen,[1] richtlijnen[2] of besluiten indien van toepassing op een specifieke autoriteit of individu. Het voorstel kan als zodanig door het Europees Parlement worden geaccepteerd of verder worden besproken. Als lidstaten zich niet houden aan de officiële verordeningen, kan de EC een formele procedure starten en de zaak doorverwijzen naar het Hof van Justitie van de EU. In ongeveer 95% van de inbreukzaken voldoen de lidstaten aan hun verplichtingen volgens de EU-wetgeving voordat de zaak wordt doorverwezen naar het Hof. [3]
Aanhoudende niet-naleving kan leiden tot het opleggen van financiële sancties.
Welke invloed heeft de textielstrategie van deEU op bedrijven?
De EU-strategie voor duurzame en circulaire textiel omvat een verzameling verordeningen en richtlijnen die een grote impact zullen hebben op bedrijven in de textielindustrie. De EU heeft zelfs al een aantal doelen gesteld die de lidstaten in 2025 moeten hebben bereikt. Zo vereist de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) voor textiel - die in Nederland al van kracht is - dat 50% van de kleding in de verkoop in 2025 'voorbereid voor hergebruik of gerecycled' is.[4] Verwacht wordt dat EPR de komende jaren in de hele EU zal worden ingevoerd als de voorgestelde wijzigingen van de Kaderrichtlijn Afval worden aangenomen.[5]
Ondertussen bevat de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR) - die op 18 juli 2024 in werking is getreden - een aantal maatregelen om kleding en andere producten robuuster en gemakkelijker te recyclen te maken. De verordening vereist ook dat producten een digitaal productpaspoort (Digital Product Passport, DPP) hebben, waardoor het eenvoudiger wordt om toegang te krijgen tot informatie over duurzaamheid en repareerbaarheid. Tot slot introduceert de ESPR een verbod op de vernietiging van onverkocht textiel en schoeisel. Voor veel merken zullen deze regels een radicale heroverweging van hun inkoop-, productie- en end-of-life processen vereisen. Hoe bereiden landen zich voor?
[1] Verordeningen zijn direct bindend in de hele EU vanaf de datum die is vastgelegd in het Publicatieblad. De meest relevante verordeningen voor bedrijven die betrokken zijn bij textiel zijn de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR), de verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen en de verordening betreffende de etikettering van textielproducten.
[2] Richtlijnen leggen de resultaten vast die in elke lidstaat bereikt moeten worden, maar laten het aan de nationale regeringen over om te beslissen hoe ze hun wetten aanpassen om deze doelen te bereiken. Elke richtlijn specificeert de datum waarop de nationale wetten moeten zijn aangepast. Voor textiel-, mode- en logistieke bedrijven zijn de belangrijkste richtlijnen de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Kaderrichtlijn Afval en de Unfair Commercial Practices Directive (UCPD).
[3] Handhaving van het EU-recht door de Commissie in 2023... (2024) Europese Commissie. Beschikbaar op: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/ov/ip_24_3923
[4] Een zero waste visie voor textiel - Hoofdstuk 2: Circulaire en gifvrije materiaalstromen (2024) Zero Waste Europe. Beschikbaar op: https://zerowasteeurope.eu/library/a-zero-waste-vision-for-textiles-circular-and-toxic-free-material-flows/
[5] (2024) Kaderrichtlijn afvalstoffen: Raad start besprekingen over herziening. Beschikbaar op: https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/06/17/waste-framework-directive-council-set-to-start-talks-on-its-revision
Reacties op de EU-strategie voor duurzaam en circulair textiel
Aangezien de lidstaten verantwoordelijk zijn voor de implementatie van EU-richtlijnen, is het logisch dat belanghebbenden hun implementatieaanpak op nationaal niveau op elkaar afstemmen. In België bijvoorbeeld is CircleTex een sectoroverschrijdend initiatief zonder winstoogmerk dat tot doel heeft een nationaal inzamelsysteem op te zetten om circulariteit van textiel te vergemakkelijken. [1] Grote merken zoals JBC hebben zich al aangesloten, wat de weg vrijmaakt voor een bredere acceptatie.[2]
Ondertussen is het EPR-landschap in Frankrijk nog verder gevorderd. Daar zijn geaccrediteerde 'organisaties voor producentenverantwoordelijkheid' (PRO's) zoals ReFashion opgezet om producenten te helpen verantwoordelijkheid te nemen voor het einde van de levensduur van hun producten.[3] Deze sectorbrede benaderingen zijn een goede manier om je voor te bereiden op de naleving van de komende wetgeving en merken zouden zich moeten verdiepen in de relevante programma's in belangrijke markten.
[1] Nationaal circulair inzamelsysteem voor textiel - Creamoda Beschikbaar op https://vlaanderen-circulair.b...
[2] Lijbaart, S. (2023) JBC als Eerste Grote moderetailer lid van Circletex, FashionUnited. Beschikbaar op: https://fashionunited.be/nieuws/mode/jbc-als-eerste-grote-moderetailer-lid-van-circletex/2023062338913
[3] Over refashion Verkrijgbaar op: https://refashion.fr/pro/en/ab...
Voorbereiden op de toekomst van textielcirculariteit in de EU
Hoewel de regelgeving die we hebben besproken al verstrekkende gevolgen heeft gehad, zal er de komende jaren nog meer wetgeving op het gebied van circulariteit in de textielindustrie komen. Bleckmann zet zich in om de merken waarmee we werken te helpen zich voor te bereiden op deze veranderingen. Lees de komende maanden meer artikelen over de impact van EU-wetgeving op mode- en textielmerken en hoe je ervoor kunt zorgen dat je strategie toekomstbestendig is.
Meer weten over hoe de nieuwste EU-verordeningen jouw bedrijf zullen beïnvloeden? Neem vandaag nog contact op voor een gratis gesprek met een Bleckmann expert!
